โรคผิวหนังอักเสบ เซ็บเดิร์ม (Seborrheic Dermatitis)
เป็นโรคผิวหนังอักเสบชนิดหนึ่ง ไม่มีชื่อเรียกในภาษาไทย ยังไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัด ไม่ใช่โรคติดเชื้อและไม่ติดต่อ ทำให้เกิดผื่นในบริเวณที่มีต่อมไขมันมาก ที่ใบหน้า หนังศรีษะ อก และ หลัง โรคจะเป็นๆ หายๆ ไม่หายขาด เมื่อใช้ยาแล้วอาการจะกีขึ้นเร็ว เมื่อหยุดยาหรือขาดยาก็มันจะกลับมาเป็นใหม่ โดยเดิมเชื่อว่าอาการเกิมาจากเชื้อราบางชนิดเช่นยีสต์ หรืออาจจะเกิดจากต่อมไขมันทำงานมากกว่าปกติ แต่ปัจจุบันยังสรุปไม่ได้แน่ชัด
โรคผิวหนังอักเสบ เซ็บเดิร์ม
อาการ
ศีรษะ : คันศีรษะ, มีสะเก็ด, รังแค อาจจะมีผืนแดงที่หนังศรีษะ โดยเฉพาะบริเวณไรผม
ใบหน้า : มีผื่นแดงเรื่อ อาจมีขุย หรือสะเก็ดบางๆ พบบ่อยที่ระหว่างคิ้ว ข้างจมูก, แก้ม, หู มักไม่ค่อยมีอาการคัน
หน้าอกและหลัง : เป็นผื่นแดงเรื่อ มีขุยบางๆ อาจดูคล้ายเกลื้อน
ผู้ที่เป็นโรคนี้ ใบหน้ามักจะมีสีแดงเรื่อๆอยู่ตลอดเวลา และจะแดง และมีสะเก็ดมากขึ้นเมื่อมีสิ่งกระตุ้น
สิ่งกระตุ้น
- สิ่งแวดล้อม อากาศร้อนจัด, ตากแดดมาก, อากาศเย็นจัด, อากาศแห้ง, ผิวแห้ง หรือ ฟอกสบู่มากๆ
- สารเคมี เช่น สบู่ยาบางชนิด, สบู่ที่มีผงขัด, โทนเนอร์เช็ดหลังล้างหน้า, ครีมที่มีส่วนผสมของ AHA, BHA, VITAMIN A ACID, Retinol, Retinaldehyde, ครีมรักษาสิว, ครีมรักษาฝ้า, กรรมวิธีเสริมสวยเพื่อรักษาผิวหน้าบางอย่างเช่น นวดหน้า ขัดหน้า หรือ ลอกผิว
- ความเครียด อดนอน พักผ่อนไม่เพียงพอ เครียด หรือ ไม่สบาย
- โรคบางชนิด เช่น เอดส์
การรักษา
- ศีรษะ ใช้แชมพูยาที่มีส่วนผสมของน้ำมันดิบ (TAR) ซีลีเนียมซัลไฟด์, ซิงค์ไพริไทออน, ไพรอคโทน หรือคีโตโคนาโซล อย่างใดอย่างหนึ่ง สระผมทุกวัน ขณะสระเกาหนังศีรษะเบาๆ เพื่อให้สะเก็ดหรือรังแคหลุดออกมา (อย่าเกาแรงเกินไป) ทิ้งไว้บนศีรษะประมาณ 5-10 นาที แล้วล้างน้ำออก แชมพูยาบางชนิดอาจมีกลิ่นเหม็น หลังจากสระผมแล้วรอบหนึ่ง อาจใช้แชมพูธรรมดาหอมๆสระซ้ำอีกครั้งได้ เพื่อไม่ให้ผมแห้งกระด้างอาจจะใช้ครีมนวดผมตามท้องตลาดสระได้ โดยเมื่อรังแคลดน้อยลงแล้ว ก็ลดความถี่ของการสระลง อาจจะเป็นวันเว้นวัน หรือสลับกับสระด้วยแชมพูธรรมาได้ ส่วนคนที่เป็นรังแคอยู่เรือยๆ ถ้าใช้แชมพูยาชนิดเดียวกันติดต่อกันเป็นระยะเวลานาน อาจเกิดอาการดื้อยาได้ อาจจะต้องเปลี่ยนไปใช้แชมพูยาชนิดอื่นๆบ้างนอกจากแชมพูยาแล้ว แพทย์อาจสั่งยาหยดที่หนังศีรษะเพื่อลดอาการอักเสบ ใช้หวีแสกผมออก หยดน้ำยาลงบนหนังศีรษะบริเวณที่เป็นสะเก็ด ใช้นิ้วเกลี่ยให้ทั่วบริเวณแล้วทิ้งไว้ (ไม่ใช่ชะโลมหรือนวดเส้นผม) ทำวันละ 2 ครั้ง
- ผิวหนัง ใช้ยาทาวันละ 2 ครั้ง บริเวณผื่น เมื่อผื่นยุบอย่าหยุดยาทันที เพราะอาจทำให้ผื่นเห่อขึ้นเร็ว ให้ทายาต่อไปอีกสักระยะหนึ่ง แต่ลดความถี่ลงเป็นวันละครั้ง วันเว้นวัน เว้น 2 วัน จนกระทั่งหยดยา การทาครีมจะช่วยให้ผิวหนังชุ่มชื่นอยู่เสมอ อาจป้องกันไม่ให้ผื่นเห่อขึ่นบ่อยนอกจากแชมพูยา ยาทา แพทย์อาจสั่งยารับประทานแก้แพ้ แก้คัน ยากิน หรือยาทาเพื่อฆ่าเชื่อรา(ยีสต์) ด้วย
โรคผิวหนังอักเสบ เซ็บเดิร์ม
การปฎิบัติตัว
ผู้ที่เป็นโรคเซ็บเดิร์มจะมีผิวหน้าที่ไวต่อสิ่งแวดล้อม และ สารเคมีหลายอย่าง ควรป้องกันแสงแดด ทาครีมกันแดด เมื่อโดนแสงแดดจัด ใช้ครีมบำรุงผิวให้ชุ่มชื้นเมื่ออากาศเย็นหรือแห้งมาก หลีกเลี่ยงการใช้สบู่, เครื่องสำอาง ที่อาจทำให้ระคายผิวได้ ถ้าไม่แน่ใจในส่วนผสมของครีมหรือเครื่องสำอาง ควรปรึกษาแพทย์ผิวหนังก่อนการใช้งาน
โรคเซ็บเดิร์มเป็นโรคเรื้อรังที่ไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ โรคจะเป็นๆหายๆ อย่าหลงคำโฆษณาว่า ยากิน ยาทา หรือกรรมวิธีบางอย่างจะทำให้ผิวแข็งแรงขึ้นและหายขาดได้
Tags: ผิวหนัง, เซ็บเดิร์ม